Ashwagandha – Co to jest? Właściwości i działanie wg badań

Ashwagandha to roślina rosnąca w suchych, subtropikalnych regionach południowo-wschodniej Azji i Afryki. Krzew występuje także w niektórych krajach śródziemnomorskich, w Przylądku Dobrej Nadziei i Australii. Słynie z licznych właściwości korzystnych dla zdrowia. Dowiedz się, co daje jej suplementacja i jakie efekty stosowania ashwagandhy potwierdzają badania naukowe.

Co to jest ashwagandha?

Adaptogeny zyskują na popularności w medycynie naturalnej i suplementacji ze względu na swoje wszechstronne działanie i korzyści zdrowotne. Ashwagandha stanowi adaptogen o 3 kluczowych właściwościach.

1. Wspomaga organizm w adaptacji do stresu i poprawie ogólnej kondycji zdrowotnej.
2. Działa poprzez modulowanie odpowiedzi organizmu na stres, co może obejmować zarówno stres fizyczny, jak i psychiczny.
3. Pomaga przywrócić równowagę (homeostazę) w ciele bez powodowania dużych skutków ubocznych.

Podstawowe informacje na temat ashwagandhy – to warto wiedzieć na początek

• Ashwagandhę można spotkać także pod nazwami: witania ospała, żeń-szeń indyjski czy wiśnia ozima.
• Nazwa ashwagandha pochodzi z sanskrytu, w którym ashva oznacza „koń”, a gandha „zapach” – świeża roślina ma charakterystyczną woń. Jest jeszcze jedna interpretacja takiego nazewnictwa: ashwagandha ma zapewniać wigor i siłę rumaka.
• Od ponad 3000 lat różne części rośliny stosuje się w medycynie ajurwedyjskiej, czyli w starożytnej medycynie Indii.
• Ze względu na rosnące zainteresowanie krajów zachodnich na przestrzeni ostatnich 20 lat ashwagandha to także częsty temat wielu badań naukowych.

ZOBACZ NASZ RANKING NAJLEPSZYCH SUPLEMENTÓW Z ASHWAGANDHĄ 

RANKING  SUPLEMENTÓW Z ASHWAGANDHĄ

Właściwości ashwagandhy

Dziś gwarantowane przez ashwagandhę właściwości lecznicze mają uzasadnienie nie tylko w ludowych wierzeniach, ale również w nauce. Wiemy, że liście, kwiaty oraz korzenie ashwagandhy charakteryzują się bogatym składem fitochemicznym.

Główne składniki aktywne w korzeniu ashwagandhy

Do tej pory udało się wyizolować i zidentyfikować ok. 35 składników chemicznych występujących w korzeniu witanii ospałej. Poniżej wymieniamy ich najważniejsze grupy i właściwości, jakie zapewniają ashwagandzie.

• Alkaloidy (witanina, somniferyna, somnina, tropina, somniferynina, pseudowitanina, witananina, pseudotropina) – mogą w silny sposób wpływać na funkcjonowanie organizmu, np. na układ nerwowy.
• Laktony steroidowe (witaferyna A, witanolidy A-Y, witadomniferyna A, witanon, witasomidienon, witasomniferole A-C) – wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, wspierające odporność i chroniące układ sercowo-naczyniowy.
• Flawanoidy (3-O-rutynozyd, 6,8- dihydroksykemferol, kwercetyna, 3-O-rutynozydo-7-O-glukozyd) – mają właściwości antyoksydacyjne, co pozwala neutralizować wolne rodniki, czyli niestabilne cząsteczki uszkadzające DNA i błony komórkowe.
• Glikozydy sterolowe (sitoindozyd VII, sitoindozyd VIII) – mogą oddziaływać na układ hormonalny organizmu, działać przeciwzapalnie, antyalergicznie, a nawet przeciwnowotworowo.
• Fitosterole (sitosterol, stigmasterol, beta-sitosterol, campesterol) – mają budowę podobną do cholesterolu, z którym konkurują o wchłanianie w jelitach, dlatego pomagają w dążeniu do prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.

Jakie składniki są najważniejsze dla właściwości ashwagandhy?

Ashwagandha – działanie

W przypadku stosowania adaptogenu takiego jak ashwagandha działanie korzystne dla zdrowia może mieć naprawdę szeroki zakres, ponieważ składniki aktywne zawarte w tej roślinie wpływają na samopoczucie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. A o tym, co konkretnie daje ashwagandha, przeczytasz poniżej.

Aby dowiedzieć się więcej również o zalecanym dawkowaniu ashwagandhy, przejdź do artykułu: Ashwagandha - protokół dawkowania

A o tym, co konkretnie daje ashwagandha, przeczytasz poniżej.

Ashwagandha – na co pomaga?

• Łagodzi objawy stresu – jako adaptogen ashwagandha wpływa na przekaźnictwo GABA-nergiczne, czyli syntezę kwasu γ-aminobutyrowego (GABA) [1]. To neuroprzekaźnik zmniejszający pobudliwość układu nerwowego, który pomaga regulować poziom odczuwanego stresu i poprawia samopoczucie psychiczne. Jedno z badań klinicznych dowiodło, że ekstrakt bogaty w związki korzenia witanii ospałej obniża poziom kortyzolu w surowicy krwi, nie powodując przy tym żadnych skutków ubocznych [2]. Z tego powodu wiele osób stosuje ashwagandhę na stres.
• Poprawia jakość i długość snu – żeń-szeń indyjski wykazuje pozytywny wpływ na jakość i długość snu, zarówno u osób zdrowych, jak i chorujących na bezsenność. Ashwagandha zmniejsza też stres oksydacyjny w warunkach deprywacji (zbyt małej ilości) snu. Obecny w roślinie związek chemiczny o nazwie glikol trietylenowy ułatwia zasypianie i zwiększa poziom dopaminy w mózgowiu, co łagodzi objawy zespołu niespokojnych nóg [1].
• Chroni układ nerwowy – wedle badań ashwagandha może przeciwdziałać chorobom neurodegeneracyjnym. Zdrowym uczestnikom podawano standaryzowany wodny ekstrakt z ashwagandhy, który poprawił ich zdolności poznawcze oraz psychomotoryczne [3]. Istnieją także dowody na to, że wyciąg z witanii ospałej może przeciwdziałać chorobie Alzheimera i Parkinsona, ponieważ łagodzi uszkodzenia oksydacyjne prowadzące do zaburzeń poznawczych [4,5].
• Działa przeciwzapalnie – ashwagandha może chronić przed uszkodzeniami chrząstek u osób z chronicznymi zwyrodnienieniami stawów. Osoby przyjmujące wyciągi z tej rośliny odczuwały mniejsze dolegliwości bólowe przy zapaleniu stawów [6].
• Ma aktywność przeciwbakteryjną – Withania somnifera wykazuje aktywność przeciwbakteryjną, m.in. wobec bakterii Gram-dodatnich, takich jak Staphylococcus aureus i Enterococcus spp. (opornych na metycylinę) [7]. Przeciwdziała też bakteriom Gram-ujemnym, np. Escherichia coli, Salmonella typhimurium i Klebsiella pneumoniae [8]. U myszy z salmonellą, które przyjmowały wyciągi z Ashwagandhy, wzrosła przeżywalność i zaobserwowano u nich mniejszą ekspansję bakterii [9, 10].
• Wspiera układ odpornościowy – u osób zdrowych wykazano immunomodulujące działanie ashwagandhy. Po 30 dniach przyjmowania 60 mg ekstraktu z witanii ospałej (standaryzowanych na zawartość 21 mg witanolidów) zaobserwowano wzrost komórek odpornościowych (przeciwciał i cytokin) względem grupy placebo [11].
• Reguluje poziom cukru we krwi – jak dowodzą badania przeprowadzone na szczurach, ekstrakty przyrządzone z korzeni i liści ashwagandhy wpływają na regulację poziomu cukru w moczu i we krwi, a także na zawartość glikogenu (rezerwy cukru) w tkankach. Osoby chore na cukrzycę, które przez 30 dni przyjmowały sproszkowany korzeń ashwagandhy, uzyskały efekt terapeutyczny porównywalny ze stosowaniem glibenklamidu (doustnego leku przeciwcukrzycowego) w dawce 5 mg. Najsilniejsze działanie gwarantował ekstrakt z liści rośliny [12].
• Hamuje rozwój pasożytów – witanolidy zawarte w ashwagandzie przeciwdziałają rozwojowi pasożytów Leishmania donovani roznoszonych przez zakażone muchówki, które powodują leiszmaniozę trzewną [13]. W Polsce pasożyty te i choroba nie występują naturalnie.
• Działa przeciwnowotworowo – wyciągi z ashwagandhy zawierające witaferynę A oraz witanon mogą wspierać terapie przeciwnowotworowe. Oddziałują na co najmniej 5 szlaków sygnałowych związanych m.in. z białkiem p53 odgrywającym kluczową rolę w ochronie komórek organizmu przed transformacją nowotworową [14], [15], [16], [17].
• Ma właściwości kardioochronne – wodno-etanolowe, liofilizowane ekstrakty z witanii ospałej podawano szczurom z niedrożnością tętnicy wieńcowej. W efekcie zaobserwowano u nich przywrócenie równowagi oksydacyjno-antyoksydacyjnej kardiomiocytów (komórek mięśnia sercowego). Badania histopatologiczne potwierdziły zmniejszenie patogennych zmian [18], [19], [20].
• Poprawia funkcje seksualne – ekstrakt z korzenia ashwagandhy może wspierać produkcję plemników i zwiększać poziom libido. Stosowane przez 90 dni preparaty z witanią ospałą korzystnie wpłynęły na zwiększenie stężenia plemników i ich ruchliwość. Ponadto przyczyniły się do podniesienia poziomu testosteronu u mężczyzn [21]. Podobnie badania wykazały, że doustna suplementacja ashwagandhy może poprawiać funkcje seksualne u zdrowych kobiet [24].
• Wspiera pracę mięśni – przeprowadzono 8-tygodniowe badanie kliniczne z udziałem 57 mężczyzn w wieku 18-50 lat, którzy mieli niewielkie doświadczenie w treningu oporowym. Mężczyźni przyjmowali 300 mg ekstraktu z korzenia ashwagandhy 2 razy dziennie lub placebo. Wykazano, że Suplementacja ashwagandhy wiąże się ze znacznym wzrostem masy i siły mięśniowej [22].
• Łagodzi objawy menopauzy – ponieważ ashwagandha korzystnie oddziałuje na samopoczucie psychiczne, może łagodzić wahania nastroju u kobiet w okresie klimakterium [23].

Jak widzisz gwarantowane przez ashwagandhę efekty są naprawdę szerokie i mogą skorzystać z nich osoby w różnym wieku oraz płci. Co więcej, to surowiec wciąż poddawany nowym badaniom, które dostarczają wielu interesujących informacji na jego temat.

ZOBACZ NASZ RANKING NAJLEPSZYCH SUPLEMENTÓW Z ASHWAGANDHĄ 

RANKING  SUPLEMENTÓW Z ASHWAGANDHĄ

Co to jest i co daje ashwagandha? Właściwości adaptogenu – podsumowanie

Ashwagandha to roślina od tysiącleci wykorzystywana w medycynie starożytnych Indii. Słynie z właściwości adaptogennych, wspierając organizm w przystosowaniu do prawidłowego funkcjonowania w warunkach stresowych.

Działanie ashwagandhy na liczne układy w ciele, m.in. nerwowy, odpornościowy, sercowo-naczyniowy, hormonalny i mięśniowy, potwierdzają badania kliniczne. W dalszym ciągu prowadzi się badania nad tym, co jeszcze daje stosowanie ekstraktów z tego wyjątkowego krzewu.

Źródła

[1] Widodo N, Takagi Y, Shrestha BG, Ishii T, Kaul SC, Wadhwa R. Selective killing of cancer cells by leaf extract of Ashwagandha: components, activity and pathway analyses. Cancer Lett. 2008;262(1): 37–47.
[2] Mayola E, Gallerne C, Esposti DD, Martel C, Pervaiz S, Larue L, Debuire B, Lemoine A, Brenner C, Lemaire C. Withaferin A indu- ces apoptosis in human melanoma cells through generation of reac- tive oxygen species and down-regulation of Bcl-2. Apoptosis. 2011; 16(10):1014–1027.
[3] Yang ES, Choi MJ, Kim JH, Choi KS, Kwon TK. Combination of withaferin A and X-ray irradiation enhances apoptosis in U937 cells. Toxicol Vitr. 2011; 25(8): 1803–1810.
[4] Ojha SK, Arya DS. Withania somnifera Dunal (Ashwagandha): a promising remedy for cardiovascular diseases. World J Med Sci. 2009; 4(2): 156–158.
[5] Mohanty IR, Arya DS, Gupta SK. Withania somnifera provides car- dioprotection and attenuates ischemia-reperfusion induced apop- tosis. Clin Nutr. 2008; 27(4): 635–642.
[6] Hamza A, Amin A, Daoud S. The protective effect of a purified extract of Withania somnifera against doxorubicin-induced car- diac toxicity in rats. Cell Biol Toxicol. 2008; 24(1): 63–73.
[7] Ambiye VR, Langade D, Dongre S, Aptikar P, Kulkarni M, Dongre A. Clinical Evaluation of the Spermatogenic Activity of the Root Extract of Ashwagandha (Withania somnifera) in Oligospermic Males: A Pilot Study, Evid Based Complement Alternat Med. 2013; 2013: 571420.
[8] Modi M, Donga S, Dei L. Clinical evaluation of Ashokarishta, Ash- wagandha Churna and Praval Pishti in the management of meno- pausal syndrome. An Int Q J Res Ayurveda. 2012; 33(4): 511–516.
[9] Alam N, Hossain M, Mottalib MA, Sulaiman SA, Gan SH, Khalil MI. Methanolic extracts of Withania somnifera leaves, fruits and roots possess antioxidant properties and antibacterial activities. BMC Complement Altern Med. 2012; 12(1): 175–184.
[10] Owais M, Sharad KS, Shehbaz A, Saleemuddin M. Antibacterial effi- cacy of Withania somnifera (ashwagandha) an indigenous medi- cinal plant against experimental murine salmonellosis. Phytome- dicine. 2005; 12(3): 229–235.
[11] Tharakan A, Shukla H, Benny IR, Tharakan M, George L, Koshy S. Immunomodulatory Effect of Withania somnifera (Ashwagandha) Extract-A Randomized, Double-Blind, Placebo Controlled Trial with an Open Label Extension on Healthy Participants. J Clin Med. 2021 Aug 18;10(16):3644. doi: 10.3390/jcm10163644. PMID: 34441940; PMCID: PMC8397213.
[12] Gauttam VK, Kalia AN. Development of polyherbal antidiabetic for- mulation encapsulated in the phospholipids vesicle system. J Adv Pharm Technol Res. 2013; 4(2): 108–117.
[13] Grover A, Katiyar SP, Jeyakanthan J, Dubey VK, Sundar D. Blocking protein kinase C signaling pathway: mechanistic insights into the anti-leishmanial activity of prospective herbal drugs from Witha- nia somnifera. BMC Genomics. 2012; 13(S7): S20.
[14] Sehrawat A, Samanta SK, Kim SH, Hahm ER, Singh SV. Scientific evidence for anticancer effects of withania somnifera and its pri- mary bioactive component withaferin A. Science of Ashwagan- dha: preventive and therapeutic potentials. Springer Internatio- nal Publishing AG; 2017.
[15] Widodo N, Takagi Y, Shrestha BG, Ishii T, Kaul SC, Wadhwa R. Selective killing of cancer cells by leaf extract of Ashwagandha: components, activity and pathway analyses. Cancer Lett. 2008;262(1): 37–47.
[16] Mayola E, Gallerne C, Esposti DD, Martel C, Pervaiz S, Larue L, Debuire B, Lemoine A, Brenner C, Lemaire C. Withaferin A indu- ces apoptosis in human melanoma cells through generation of reac- tive oxygen species and down-regulation of Bcl-2. Apoptosis. 2011; 16(10):1014–1027.
[17] Yang ES, Choi MJ, Kim JH, Choi KS, Kwon TK. Combination of withaferin A and X-ray irradiation enhances apoptosis in U937 cells. Toxicol Vitr. 2011; 25(8): 1803–1810.
[18] Ojha SK, Arya DS. Withania somnifera Dunal (Ashwagandha): a promising remedy for cardiovascular diseases. World J Med Sci. 2009; 4(2): 156–158.
[19] Mohanty IR, Arya DS, Gupta SK. Withania somnifera provides car- dioprotection and attenuates ischemia-reperfusion induced apop- tosis. Clin Nutr. 2008; 27(4): 635–642.
[20] Hamza A, Amin A, Daoud S. The protective effect of a purified extract of Withania somnifera against doxorubicin-induced car- diac toxicity in rats. Cell Biol Toxicol. 2008; 24(1): 63–73.
[21] Ambiye VR, Langade D, Dongre S, Aptikar P, Kulkarni M, Dongre A. Clinical Evaluation of the Spermatogenic Activity of the Root Extract of Ashwagandha (Withania somnifera) in Oligospermic Males: A Pilot Study. Evid Based Complement Alternat Med. 2013;2013:571420. doi: 10.1155/2013/571420. Epub 2013 Nov 28. PMID: 24371462; PMCID: PMC3863556.
[22] Wankhede S, Langade D, Joshi K, Sinha SR, Bhattacharyya S. Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery: a randomized controlled trial. J Int Soc Sports Nutr. 2015 Nov 25;12:43. doi: 10.1186/s12970-015-0104-9. PMID: 26609282; PMCID: PMC4658772.
[23] Modi M, Donga S, Dei L. Clinical evaluation of Ashokarishta, Ash- wagandha Churna and Praval Pishti in the management of meno- pausal syndrome. An Int Q J Res Ayurveda. 2012; 33(4): 511–516.
[24] Dongre S, Langade D, Bhattacharyya S. Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Extract in Improving Sexual Function in Women: A Pilot Study. Biomed Res Int. 2015;2015:284154. doi: 10.1155/2015/284154. Epub 2015 Oct 4. PMID: 26504795; PMCID: PMC4609357.