Zasady działania algorytmu oceny suplementów diety z kolagenem na stawy

Nasz algorytm ocenia skład każdego kolagenu, łącznie przyznając od 0 do 100 punktów. Korzystamy z niego w poniższym rankingu:

RANKING KOLAGENU NA STAWY

Algorytm urodowy Wybieramy Kolagen ocenia (kliknij, by przejść do sekcji):

• kolagen (maks. 50 pkt),
• witaminy, minerały i inne składniki bez oświadczeń EFSA (maks. 13 pkt),
• ekstrakty roślinne (maks. 10 pkt),
• czysty skład (maks. 10 pkt),
• witaminy i minerały z oświadczeniami EFSA (maks. 7 pkt),
• kwas hialuronowy (maks. 5 pkt),
• witamina C (maks. 5 pkt).

Zawartość kolagenu (maks. 50 pkt)

Algorytm Wybieramy Kolagen przyznaje najwięcej punktów kluczowemu składnikowi każdego kolagenu na stawy, czyli bioaktywnym peptydom kolagenowym.

Suplement, który bazuje na wysokiej jakości surowcu kolagenowym bez składników dodatkowych, jest lepszy od tego, który zawiera nieokreślony hydrolizat i liczne składniki dodatkowe [1-43]. Z tego względu nawet jedno- lub dwuskładnikowe produkty (np. kolagen z witaminą C) mają szansę znaleźć się wysoko w naszym rankingu kolagenu na stawy, a kolageny o rozbudowanych składach nie zawsze zajmują u nas pierwsze miejsca.

Producenci suplementów używają różnych rodzajów surowców kolagenowych, dlatego inaczej punktujemy kolageny:

• markowe, np. Peptan®, TENDOFORTE®, UC-Il® (maks. 50 pkt) – standaryzowane, przebadane peptydy, których sekwencje peptydów i jakość potwierdzono dokumentacją producenta i badaniami naukowymi,
• niemarkowe o masie cząsteczkowej <5000 Da, np. kolagen rybi 4000 Da (maks. 35 pkt) – czyli hydrolizaty kolagenu bez zarejestrowanych znaków towarowych i badań, ale z potwierdzoną niską masą cząsteczkową, dzięki której wiemy, że mogą być dobrze wchłaniane [21-32], [41],
• liofilizaty, np. liofilizowany kolagen typu I (maks. 30 pkt) – suszone w niskiej temperaturze (zamrożone i odparowane pod niskim ciśnieniem), które zachowały nienaruszoną strukturę i naturalne właściwości biologiczne,
• niemarkowe hydrolizaty, np. hydrolizowany kolagen wołowy (maks. 30 pkt) – dla których producent nie podaje informacji o marce, badaniach ani masie cząsteczkowej.

Jak oceniamy kolageny markowe?

Zazwyczaj oceniamy kolageny markowe do 30 pkt, jeżeli mają:

• badania naukowe, które wykazały efekty stosowania (po 5 pkt za 1 badanie, maks. 10 pkt),
• porcję dzienną zgodną z badaniami (20 pkt).

Tabela poniżej prezentuje liczbę badań markowych kolagenów na stawy:

Niekiedy kolagen na stawy otrzymuje więcej punktów (maks. 50 pkt), jeżeli zawiera więcej markowego surowca, niż stosowano w badaniach:

• do 10000 mg – otrzymuje dodatkowo 2 pkt za każde 1000 mg powyżej porcji z badań,
• powyżej 10000 mg (do 20000 mg) – otrzymuje dodatkowo 1 pkt za każde 10000 mg powyżej 10000 mg oraz porcji z badań. 

Poniżej prezentujemy infografiki z przykładowymi ocenami kolagenów na stawy:

Jak oceniamy kolageny niemarkowe i liofilizaty?

Niżej oceniamy kolageny niemarkowe i liofilizowane w składzie suplementów, bo:

• niemarkowe hydrolizaty mogą bardzo się od siebie różnić i nie mają badań potwierdzających efekty stosowania,
• kolageny liofilizowane nie mają badań, które wskazywałyby, ile mg daje efekt porównywalny z hydrolizatami, a dodatkowo liofilizowany kolagen ma zastosowanie głównie w iniekcjach, rusztowaniach i materiałach biomedycznych, niekoniecznie jako doustny suplement dla ludzi [32-42].

Poniższa tabela prezentuje szczegółową punktację niemarkowych hydrolizatów, kolagenów natywnych i liofilizatów na stawy:

Dodatkowo punktujemy drugi kolagen w składzie (maks. 20 pkt)

Niektóre suplementy diety zawierają 2 rodzaje kolagenów w składzie. Za drugi kolagen w składzie przyznajemy dodatkowo maks. 20 pkt (wliczają się do całościowej oceny za zawartość kolagenu, czyli maks. 50 pkt).

Sposób oceny drugiego kolagenu w składzie:

• markowy surowiec – ma min. 1 badanie naukowe, które potwierdza efekty stosowania (maks. 5 pkt), ma porcję dzienną zgodną z badaniami (maks. 15 pkt),
• pozostałe surowce (kolageny niemarkowe i liofilizaty) oceniamy tak samo jak w pierwszym surowcu.

Zawartość witamin, minerałów i innych składników bez oświadczeń EFSA (maks. 13 pkt)

Kolagenom na stawy przyznajemy punkty za wybrane składniki dodatkowe, które nie mają autoryzowanych oświadczeń EFSA, ale ich oddziaływanie na stawy potwierdzają badania naukowe. To przykładowo krzem [44-46] i MSM [47-52], których ilość oceniamy osobno, a także inne składniki, m.in. glukozamina i chondroityna [53-66].

Krzem (maks. 2 pkt)

Tabela poniżej prezentuje szczegółowe kryteria oceny krzemu w kolagenach na stawy:

Glukozamina, chondroityna MSM (maks. 7 pkt)

Poniższa tabela prezentuje kryteria oceny glukozaminy w kolagenach na stawy:

Poniższa tabela przedstawia szczegółowe kryteria oceny chondroityny i MSM w kolagenach na stawy:

Poniższa tabela przedstawia naszą ocenę stosunku glukozaminy, chondroityny i MSM w kolagenach na stawy:

Witaminy, minerały, składniki dodatkowe bez oświadczeń EFSA (maks. 4 pkt)

Poniższa tabela przedstawia kryteria oceny witamin, minerałów i innych składników dodatkowych w kolagenach na stawy bez oświadczeń EFSA:

Zawartość ekstraktów roślinnych (maks. 10 pkt)

Ekstrakty roślinne w składach kolagenów na stawy dzielimy na 2 grupy:

• antyoksydacyjne,
• przeciwzapalne

Ekstrakty o właściwościach antyoksydacyjnych (maks. 5 pkt)

Nasz algorytm ocenia najważniejsze ekstrakty roślinne o potwierdzonych badaniami właściwościach antyoksydacyjnych. Istnieje wiele różnych sposobów, w jakie substancje zawarte w tych ekstraktach mogą neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed stresem oksydacyjnym. Dla uproszczenia wszystkie te ekstrakty określamy jako „antyoksydanty".

Ekstrakty te mają też różną siłę działania antyoksydacyjnego, biodostępność i synergię działania, dlatego każdy z nich podlega indywidualnej ocenie [67-68].

Poniższa tabela przedstawia indywidualne oceny ekstraktów roślinnych o właściwościach antyoksydacyjnych:

Dodatkowo punktujemy określone połączenia antyoksydantów w kolagenach na stawy (+0,5 pkt), ponieważ:

• kurkumina + resweratrol – mają silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, kurkumina działa na szlaki zapalne w organizmie, a resweratrol wspiera zdrowie tkanki łącznej i naczyń krwionośnych [69],
• omega-3 (EPA i DHA) + kurkumina – omega-3 mają silne właściwości przeciwzapalne, szczególnie jeśli chodzi o stawy, a kurkumina wzmacnia te efekty, ponadto omega-3 mogą poprawiać biodostępność kurkuminy [70],
  witamina C + proantocyjanidyny z pestek winogron – witamina C wspiera syntezę kolagenu, który jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania chrząstki, a proantocyjanidyny działają jako silne antyoksydanty, wspomagając ochronę komórek stawowych przed stresem oksydacyjnym [71],
• glutation + selen – glutation to jeden z najsilniejszych naturalnych antyoksydantów, a selen wspiera jego regenerację i działanie, dlatego razem mogą pomagać w detoksykacji i ochronie komórek stawowych [72],
• astaksantyna + omega-3 (EPA i DHA) – astaksantyna jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, a omega-3 działają przeciwzapalnie, razem mogą wspierać prawidłowe funkcjonowanie błon komórkowych oraz przyczyniać się do redukcji dyskomfortu i stanów zapalnych w stawach [73],
• polifenole z oliwek (hydroksytyrozol) + kurkumina – hydroksytyrozol wspiera prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych, a kurkumina dodatkowo wspomaga redukcję stanu zapalnego [74],
• witamina E + selen – witamina E chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, a selen wspiera działanie antyoksydacyjne [75].

Ekstrakty o właściwościach przeciwzapalnych (maks. 5 pkt)

Ekstrakty roślinne o działaniu przeciwzapalnym, takie jak kurkumina, imbir, tarczyca bajkalska, czarci pazur czy kadzidłowiec, coraz częściej pojawiają się w kolagenach na stawy, a także w innych suplementach diety. Mogą wspomagać utrzymywanie równowagi procesów zapalnych, co bywa istotne przy aktywnym trybie życia i zwiększonym obciążeniu stawów.

Ekstrakty przeciwzapalne różnią się siłą, mechanizmem, biodostępnością i synergią działania, dlatego każdy z nich oceniamy indywidualnie.

Zwróć uwagę, że skuteczność takich składników zależy w dużej mierze od jakości ekstraktu. Standaryzowane i markowe formy dają pewność stałej zawartości związków bioaktywnych i często charakteryzują się lepszą biodostępnością. Dzięki temu ich działanie wspierające jest bardziej przewidywalne i powtarzalne w porównaniu z ekstraktami niestandaryzowanymi [76].

Poniższa grafika przedstawia indywidualne oceny ekstraktów roślinnych o działaniu przeciwzapalnym oraz sposób oceny:

Dodatkowo punktujemy określone połączenia antyoksydantów (+0,5 pkt).

• Kadzidłowiec (Boswellia serrata) + kurkuma (Curcuma longa) – oba ekstrakty wykazują silne właściwości przeciwzapalne, choć działają na różne szlaki metaboliczne. Boswellia hamuje enzym 5-lipooksygenazę, a kurkumina – enzym COX-2 oraz cytokiny prozapalne (TNF-α, IL-6). Wspólnie mogą wspomagać obniżanie poziomu stanów zapalnych, co prowadzi do złagodzenia dyskomfortu i poprawy ruchomości stawów. Kurkumina jest lepiej przyswajana z dodatkiem piperyny, więc możesz rozważyć wzbogacenie suplementu o ten składnik [77].
• Imbir (Zingiber officinale) + Kurkuma (Curcuma longa) – kombinacja kurkuminy i gingerolu wykazuje silniejsze łączne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne niż każdy związek osobno [78-80].
• Imbir (Zingiber officinale) + Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis) – działają synergicznie w wygaszaniu stanu zapalnego. Tarczyca hamuje główne czynniki stanu zapalnego, a imbir dopełnia tego działania na enzymach [81].
• Kadzidłowiec (Boswellia serrata) + imbir (Zingiber officinale) + glukozamina – 6-miesięczne badanie rejestrowe wykazało spadek dyskomfortu (WOMAC), lepszą wydolność chodu i niższe markery zapalne u osób z OA kolana [82].

Czysty skład (maks. 10 pkt)

W tej kategorii każdy suplement otrzymuje od nas 10 punktów na start. Jeśli kolagen na stawy ma czysty skład, zachowuje maks. 10 pkt. Przyznajemy punkty ujemne za dodatek cukrów, słodzików, soków, sztucznych barwników i konserwantów [83].

Poniższa tabela przedstawia szczegółowy sposób oceny czystego składu w kolagenach na stawy:

Niektóre składniki dodatkowe są konieczne dla zachowania formy czy świeżości suplementów diety, inne są opcjonalne, a pozostałe mogą być wręcz niewskazane:

• Cukier – nie wnosi wartości do skuteczności, a dodaje kalorie i ładunek glikemiczny. Przy dłuższym stosowaniu może nasilać glikację białek (AGEs), co nie sprzyja tkance łącznej i skórze. W płynnych shotach bywa go sporo, a to obniża „gęstość aktywnych składników” [84].
• Niektóre słodziki – część z nich (np. acesulfam K, sukraloza) ma kontrowersje dot. mikrobioty, tolerancji jelitowej lub apetytu. Poliole (np. sorbitol) u wrażliwych osób powodują wzdęcia/biegunki. Skoro nie poprawiają działania substancji aktywnej, obniżają ocenę składu [85].
• Sztuczne barwniki – azo-barwniki (np. E102 tartrazyna, E124) są powiązane z nadwrażliwością skórną/oddechową u części osób i wymagają ostrzeżeń w UE. Kolor nie zwiększa efektywności, więc to niepotrzebne ryzyko. Naturalne barwniki (np. beta-karoten, koncentrat buraka) traktujemy łagodniej [86].
• Konserwanty – w proszkach zwykle nie są potrzebne, w płynach bywa, że są, ale preferujemy „czystsze” rozwiązania. Benzoesan sodu w obecności witaminy C może sprzyjać powstawaniu śladowego benzenu; sorbinian czy siarczyny wywołują reakcje u osób nadwrażliwych. Jeśli da się ich uniknąć – odejmujemy punkty [87-88].
• Zasada ogólna – każdy zbędny dodatek rozcieńcza porcję substancji aktywnej, zwiększa ryzyko nietolerancji i komplikuje etykietę. Premiuje się składy „clean label”, czyli możliwie bez cukru, bez kontrowersyjnych słodzików, bez sztucznych barwników i konserwantów, zwłaszcza gdy forma produktu tego nie wymaga.

Zawartość witamin i minerałów z oświadczeniami EFSA (maks. 7 pkt)

W kolagenach na stawy oceniamy witaminy i minerały mające oświadczenia Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA):

• związane z oddziaływaniem na stawy, kości,
• o działaniu antyoksydacyjnym,
• przyczyniające się do prawidłowego funkcjonowania tkanki łącznej [89].

Punktujemy witaminy: D i K, a także minerały: mangan (Mn), cynk (Zn), miedź (Cu), selen (Se) i magnez (Mg) w składach kolagenów. Oceniamy ich porcje dzienne [89].

Poniższa tabela prezentuje szczegółowy sposób oceny witamin i minerałów z oświadczeniami EFSA w składach kolagenów na stawy:

Zawartość kwasu hialuronowego (maks. 5 pkt)

Jedno z analizowanych przez nas badań dostarcza wniosków, że masa cząsteczkowa kwasu hialuronowego nie ma większego znaczenia dla efektów suplementacji [90]. Dlatego algorytm Wybieramy Kolagen ocenia zawartość kwasu hialuronowego na podstawie jego porcji dziennej [90-96].

Poniższa infografika prezentuje naszą ocenę porcji dziennych kwasu hialuronowego w kolagenach na stawy:

Zawartość witaminy C (maks. 5 pkt):

• algorytm Wybieramy Kolagen premiuje ekstrakty roślinne standaryzowane na zawartość witaminy C, czyli witaminę C o naturalnym pochodzeniu [97-100],
• niżej oceniamy zawartość syntetycznej witaminy C w suplementach,
• osobno oceniamy porcję witaminy C (niezależnie od jej formy) [101].

Poniżej prezentujemy tabelę ze szczegółową oceną zawartości witaminy C w składach kolagenów urodowych:

Jak oceniamy kolagen na stawy? Podsumowanie

Wybieramykolagen.pl ocenia kolageny na stawy za pomocą zaawansowanego, autorskiego algorytmu. Jego rzetelność gwarantuje ponad 100 badań naukowych, z których korzystamy. Wszystkie kryteria oceny mają oparcie w aktualnych wynikach badań. Na ich podstawie wybraliśmy kluczowe składniki każdego kolagenu na stawy, czyli kolagen, kwas hialuronowy, witaminy, minerały, glukozaminę, chondroitynę, MSM, ekstrakty roślinne i kwas hialuronowy. Oceniamy również czysty skład suplementów.

Masz więcej pytań odnośnie algorytmu Wybieramy Kolagen? Skontaktuj się z nami. Chętnie podzielimy się z Tobą naszą wiedzą.

Sprawdź nasz ranking kolagenów, w którym zastosowaliśmy algorytm stawowy:

RANKING KOLAGENU NA STAWY