Kolagen jako podstawowe białko strukturalne jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wielu narządów. Poznaj objawy niedoboru kolagenu i jego przyczyny, i dowiedz się, jak temu zapobiec.
Spis treści (kliknij, by przejść do sekcji)
Niedobór kolagenu – co to znaczy?
„Niedobór kolagenu” to uproszczenie, które wskazuje na stan organizmu, w którym proporcja zdrowego i dojrzałego kolagenu w organizmie do zniszczonego, starego i niedojrzałego jest zaburzona.
Czy można zmierzyć niedobór kolagenu?
Proporcji zdrowego, dojrzałego kolagenu w organizmie do zdegradowanego i niedojrzałego nie da się zmierzyć za pomocą danych liczbowych. Możemy oszacować bardzo ogólnie poziom kolagenu, biorąc pod uwagę przyczyny niedoboru kolagenu.
Przyczyny niedoboru kolagenu
W okolicach 20.-30. roku życia proces fibrylogenezy (produkcji i wymiany kolagenu) znacząco zwalnia, a w okolicach 60. urodzin ustaje praktycznie całkowicie.
Zmiana jakości i struktury kolagenu, a co za tym idzie zmiana wyglądu skóry, pojawienie się zmarszczek i bruzd to proces naturalny.
Rocznie ubywa z naszego organizmu około 1-2% kolagenu. Dodatkowo ubytek ten potęgują inne czynniki:
- promieniowanie ultrafioletowe,
- zanieczyszczenia powietrza,
- zbyt wysokie i niskie temperatury,
- wolne rodniki (stres oksydacyjny),
- toksyny,
- zła dieta,
- stres,
- niedobory witaminy C,
- niedobór przeciwutleniaczy,
- palenie papierosów,
- alkohol,
- przewlekłe choroby zapalne,
- nadmiar cukru w diecie - prowadzi do glikacji białek,
- zaburzenia snu.
Zobacz, co jeszcze niszczy kolagen w organizmie.
Wraz z wiekiem zmniejsza się także poziom witamin oraz składników mineralnych, które wpływają na naturalną odbudowę kolagenu.
WYBIERZ NAJLEPSZY SUPLEMENT NA NIEDOBÓR KOLAGENU
Czy istnieje badanie na niedobór kolagenu
Wiele źródeł powiela nieprawdziwą informację, jakoby poziom kolagenu można było zmierzyć badaniem ICTP, czyli badaniem stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I.
Jednym z produktów niszczenia kolagenu w organizmie jest właśnie C-telopeptyd kolagenu typu I, jednak kiedy jego stężenie jest wysokie, to znak poważnego stanu chorobowego.
Stężenie markera ICTP jest wykrywalne u osób cierpiących na osteoporozę, na niektóre nowotwory, np. szpiczaka mnogiego oraz w przypadku przerzutów do kości raka tarczycy, piersi, prostaty lub płuca. C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I to wskaźnik resorpcji kości i świadczy o przemianach zachodzących w kościach, a nie o „niedoborze kolagenu”.
Badanie kosztuje od 100 do 200 zł, w zależności od placówki, która pobiera materiał do badań.
Objawy niedoboru kolagenu na skórze
Niedobór kolagenu oraz zmiana jego struktury powoduje, że skóra traci jędrność, staje się cienka, wiotka, wysuszona, pozbawiona blasku. Na jej powierzchni zaczynają pojawiać się zmarszczki.
Skóra jako największy ludzki organ w 75% zbudowana jest z dwóch typów kolagenu:
- typ I stanowi około 85 – 90%. Buduje pewnego rodzaju szkielet, który zapewnia skórze napięcie i jędrność.
- typ III (maksymalnie 15%). Oplata szkielet z kolagenu I i powoduje jego prawidłowe ułożenie co zapewnia skórze sprężystość.
Proces wymiany kolagenu zapewnia skórze jędrność i sprężystość. Kiedy zaczyna zwalniać pojawiają się niedobory kolagenu, a jego struktura ulega zmianie.
W okresie menopauzy gwałtowny spadek poziomu estrogenów sprawia, że pomiędzy poszczególnymi jego elementami zaczynają się tworzyć trwałe wiązania sieciujące. Powoduje to, że włókna kolagenowe stają się trwalsze i bardziej wytrzymałe, ale znacznie mniej elastyczne.
Więcej o typach, budowie i funkcjach kolagenu pisaliśmy w artykule Kolagen typu 1, 2, 3 i inne - rodzaje kolagenu na stawy i skórę.
Inne objawy i skutki niedoboru kolagenu
Choć niedobór kolagenu najlepiej widać na skórze istnieje szereg innych, nieoczywistych objawów świadczących o jego niedostatecznej ilości w organizmie. Niektóre z nich mają poważne skutki zdrowotne.
- Dłuższy czas regeneracji mięśni po treningu lub nawet utratą masy mięśniowej. U osób bardzo aktywnych fizycznie.
- Zespół nieszczelności jelit - w efekcie prowadzi do infekcji i stanów zapalnych. Kolagen wpływa na odbudowę ścian jelit
- Obniżenie amortyzacji i elastyczności stawów. Niedostateczna ilość kolagenu w organizmie sprawia, że ciało staje się bardziej podatne na urazy i kontuzje, które jednocześnie dużo trudniej się goją.
- Zaburzenia pracy układu krążenia (kolagen jest składnikiem naczyń krwionośnych i ścian serca). Jego niedobór przyczynia się do zmniejszenia przepływu krwi, a co za tym idzie podwyższonego ciśnienia krwi, bólu i zawrotów głowy, bólu w klatce piersiowej.
- Kolagenozy. To grupa zapalnych chorób autoimmunologicznych związana z tkanką łączną. Chociaż nazwa sugeruje ścisły związek z kolagenem są to choroby związane również z innymi składnikami łącznej.
4 metody na niedobór kolagenu
Procesy zanikania i zmiany struktury kolagenu oraz starzenie się skóry są naturalne i nieuniknione. Możemy jednak podjąć pewne działania pozwalające je nieco zwolnić i zminimalizować.
1. Dieta prokolagenowa i suplementacja kolagenu
Organizm ludzki sam syntezuje kolagen z aminokwasów. Aby zapobiec niedoborom kolagenu w pierwszej kolejności należy więc zadbać o odpowiednią ich ilość. Źródłem aminokwasów są białka dostarczane w diecie.
Sprawdź jak uzupełnić niedobór kolagenu dietą.
W procesie trawienia organizm "tnie" dostarczane mu białko na pojedyncze aminokwasy i peptydy kolagenu, które następnie trafiają do najbardziej potrzebujących ich miejsc naszego organizmu. O tym gdzie trafią decyduje organizm.
Dlatego nawet jeśli suplementujemy kolagen "na stawy", "na włosy, skórę i paznokcie" jego składniki trafiają tam, gdzie organizm uzna je za niezbędne.
Sięgając po suplementy najwyższej jakości mamy pewność, że zawarty w nich kolagen będzie dobrze przyswajalny, a efekty szybsze i bardziej widoczne.
WYBIERZ NAJLEPSZY SUPLEMENT NA NIEDOBÓR KOLAGENU
2. Witamina C
Warto również zadbać by w naszej diecie nie brakowało witaminy C. Jest ona niezbędna do prawidłowej syntezy kolagenu. Odpowiada za aktywowanie enzymów biorących udział w powstawaniu wiązań strukturalnych.
Brak aktywności tych enzymów oznacza brak dojrzewania kolagenu. Niedobór kolagenu jest przyczyną powstawania zmarszczek i przedwczesnego starzenia się skóry.
3. Zabiegi medycyny estetycznej pobudzające kolagen w skórze
Celem zabiegów medycyny estetycznej jest przebudowa i zagęszczenie skóry poprzez uzupełnienie niedoboru kolagenu.
- Mikronakłuwania (Mezoterapia mikroigłowa, Dermaroller): procedura ta polega na wykorzystaniu urządzenia z drobnymi igłami, które tworzą mikrouszkodzenia w skórze, stymulując naturalne procesy regeneracyjne i produkcję kolagenu. Jest często stosowana w celu redukcji zmarszczek, blizn i rozstępów.
- Laserowa terapia frakcyjna: laser frakcyjny działa poprzez tworzenie mikroskopijnych uszkodzeń w skórze, które pobudzają procesy gojenia i produkcję nowego kolagenu. Jest to skuteczna metoda na poprawę tekstury skóry, zmniejszenie drobnych linii i blizn.
- Radiofrekwencja (RF): radiofrekwencja wykorzystuje energię fal radiowych do podgrzewania głębokich warstw skóry, co pobudza produkcję kolagenu. Zabieg ten jest popularny ze względu na efekty ujędrnienia skóry i redukcji drobnych zmarszczek.
- Ultradźwięki: ultradźwiękowe liftingi, takie jak Ulthera, wykorzystują skoncentrowaną energię ultradźwiękową do celowania w głębokich warstwach skóry, stymulując produkcję kolagenu i elastyny.
- Peelingi chemiczne: zabieg polega na stosowaniu kwasów chemicznych, które usuwają zewnętrzne warstwy skóry, pobudzając naturalny proces regeneracji i produkcji kolagenu.
- Wypełniacze skórne: niektóre wypełniacze, oprócz natychmiastowego efektu wypełnienia, mogą stymulować produkcję kolagenu w skórze, zapewniając długotrwałe efekty.
- HIFU (High-Intensity Focused Ultrasound): nieinwazyjna metoda liftingu, która wykorzystuje skoncentrowane ultradźwięki do stymulacji głębokich warstw skóry w celu produkcji nowego kolagenu.
- Światłoterapia LED: czerwone światło o długości fali 550‑700 nanometrów może przyczynić się do stymulacji komórek skóry do produkcji kolagenu.
4. Pielęgnacja i masaż twarzy kolagenem naturalnym
- Nawet najlepsze zabiegi medycyny estetycznej nie zastąpią odpowiedniej pielęgnacji. Aby jak najdłużej zachować młody i promienny wygląd warto używać kosmetyków (kremów, serum, masek itp.) odpowiednio dobranych do wieku i kondycji naszej skóry. Źle dobrany kosmetyk czasami może przynieść więcej szkody niż pożytku. Aby kosmetyki dobrze się wchłonęły powinniśmy je delikatnie wcierać okrężnymi ruchami lub delikatnie wklepywać.
- Na poprawę produkcji kolagenu w skórze i elastyny bardzo dobrze będzie wpływał także masaż. Powinien być powolny i dość intensywny. Poprawi mikrokrążenie oraz zmniejszy napięcie. Będzie działał relaksacyjnie i odprężająco.
- Bardzo ważne jest także codzienne, dokładne zmywanie makijażu oraz wysypianie się.
- Nie bez znaczenia jest także pozycja w jakiej śpimy oraz materiał z jakiego uszyta jest nasza pościel. Najlepszym wyborem będzie pozycja na plecach oraz jedwabna (koniecznie naturalny jedwab morwowy) poduszka.
Możemy również pobudzić tworzenie kolagenu w skórze od zewnątrz, pielęgnacją i masażem żelem z kolagenem naturalnym.
Kolagen rybi w żelu pod postacią trój-helisy lub podwójnej helisy zachowuje aktywność biologiczną, jest rozpuszczalny w wodzie, a wolne aminokwasy i peptydy kolagenowe, na które rozpada się helisa (mi.in. pod wpływem ciepła przy zetknięciu ze skórą) wnikają w jej głąb, docierając do wewnątrz naszego organizmu. Tam ponownie łączą się tworząc pełnowartościowe białka kolagenowe.
Kolagen stymuluje nasze własne kolagenowe fabryki, fibroblasty, żeby wytwarzały go więcej, lepiej i szybciej.
Sprawdź, jak stosować kolagen do twarzy w żelu, żeby był skuteczny.
JAKI KOLAGEN DO TWARZY DZIAŁA NAJLEPIEJ NA ZMARSZCZKI? SPRAWDŹ
Źródła
- https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/17816/Kolagen.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/04/ke2019.2-6.pdf
- Olek-Hrab K, Hawrylak A, Czarnecka-Operacz M. Wybrane zagadnienia z zakresu starzenia się skóry. Post Dermatol i Alerg, vol. 5(25) 2008: 226-234.
- https://phmd.pl/resources/html/article/details?id=56080&language=pl
- https://www.liposhell.eu/images/ascolip-beauty/Structure_Properties_and_Fundaction.pdf