Probiotyki - na co, jaki, kiedy i jak brać

Probiotyki, znane jako przyjazne bakterie, są coraz bardziej popularne ze względu na swoje korzyści zdrowotne, zwłaszcza dla układu pokarmowego. Oto kilka kluczowych wskazówek kiedy i jak je stosować, aby uzyskać najlepsze efekty.

Probiotyk, prebiotyk, synbiotyk – co oznaczają te pojęcia?

Probiotyki to przyjazne organizmowi człowieka bakterie, wywierające pozytywny wpływ na jego zdrowie. Działanie probiotyków wspomagają prebiotyki – pożywienie dla dobrych bakterii, natomiast połączenie probiotyku z prebiotykiem w jednym preparacie jest nazywane synbiotyk.

Mikrobiota, mikrobiom, mikroflora - co oznaczają te pojęcia?  

Wbrew pozorom te terminy nie są synonimami, chociaż aktualnie bywają stosowane zamiennie.

Termin mikroflora oznaczał początkowo bakterie zasiedlające organizm, bez uwzględnienia wirusów i grzybów. Autorem terminu mikrobiom jest Joshua Lederberg. Termin ten nazywał zespół wszystkich mikroorganizmów człowieka, które dzielą z nami naszą przestrzeń życiową. Aktualnie mikrobiota oznacza wszystkie drobnoustroje, czyli bakterie, grzyby, wirusy i archeony, natomiast termin mikrobiom oznacza zbiór ich genomów. 

Probiotyki - na co brać?

Na obrazku wyżej znajdują się bakterie Bifidobacterium adolescentis. Należą do dominujących składników zdrowej flory bakteryjnej. 

Probiotyki są polecane w różnych sytuacjach zdrowotnych, szczególnie gdy chodzi o wspieranie zdrowia jelit i ogólnego stanu organizmu. Oto kilka kluczowych przypadków, w których stosowanie probiotyków może być korzystne. 

1. Probiotyki w antybiotykoterapii

Antybiotyki, choć skuteczne w zwalczaniu infekcji, mogą również zaburzać naturalną równowagę mikroflory jelitowej. Stosowanie probiotyków po terapii antybiotykowej może pomóc w szybszym przywróceniu zdrowej mikroflory.

Ważne jest, aby wybrać probiotyk zawierający odpowiednie szczepy bakterii, które są skuteczne w przywracaniu flory jelitowej. Lactobacillus i Bifidobacterium to szczepy często zalecane w trakcie i po przyjmowaniu antybiotyku.

Dlaczego probiotyki po antybiotykoterapii?

• Przywracanie równowagi mikrobioty jelitowej - antybiotyki mogą zabijać nie tylko szkodliwe bakterie, ale również te korzystne. Probiotyki pomagają przywrócić zdrową mikroflorę jelitową.
• Zapobieganie infekcjom - po antybiotykoterapii wzrasta ryzyko infekcji takich jak Clostridium difficile (beztlenowa bakteria uszkadzająca jelito grube), które są związane z zaburzeniem mikroflory jelitowej. Probiotyki mogą pomóc w zapobieganiu takim infekcjom.
• Zmniejszenie skutków ubocznych antybiotyków - niekiedy antybiotyki mogą powodować skutki uboczne, jak biegunka antybiotykowa. Probiotyki mogą pomóc w łagodzeniu tych objawów.

2. Probiotyki na poprawę stanu skóry

W jaki sposób jelita są związane ze stanem skóry?

• Badania wykazały, że osoby cierpiące na różne dolegliwości jelitowe, takie jak zespół jelita drażliwego czy choroby zapalne jelit, często doświadczają również problemów skórnych. Na przykład osoby z rozpoznanym trądzikiem różowatym mają 10 razy większe ryzyko wystąpienia nadmiernego rozwoju bakteryjnego w jelicie cienkim (SIBO). Leczenie SIBO może prowadzić do znaczącej poprawy stanu skóry [1].
• W przypadku celiakii, powszechnie występującym objawem jest dermatitis herpetiformis (Choroba Duhringa), stan skóry ściśle związany ze zdrowiem jelit. Kontrola celiakii często przekłada się na poprawę stanu skóry [2].
• Podrażnienie i zapalenie jelit mogą prowadzić do utraty szczelności bariery jelitowej, co umożliwia przedostawanie się bakterii i innych mikroorganizmów do krwiobiegu. To z kolei może prowadzić do ogólnoustrojowego stanu zapalnego, który wpływa również na skórę [3].

NA STAN SKÓRY I SZCZELNOŚĆ JELIT WPŁYWAJĄ SUPLEMENTY DIETY Z KOLAGENEM

RANKING KOLAGENÓW DO PICIA

Związek mikrobioty jelit z popularnymi chorobami skóry i zaburzeniami jej stanu [4]

Trądzik pospolity i nadmierne wydzielanie sebum

• Powodują go poszczególne szczepy C. acnes. Podawane bakterie probiotyczne mogą odgrywać rolę ochronną. Bakterie mlekowe Streptococcus thermophilus oprócz zwiększania wytwarzania ceramidów, wykazują również aktywność przeciwzapalną, przeciwbakteryjną, zmniejszającą odpowiedź immunologiczną, których działanie jest niezbędne do hamowania rozwoju trądziku. 
• Stosowanie fermentowanych produktów mlecznych wzbogaconych bakterią z rodzaju Lactobacillus, redukuje wydzielanie sebum, a tym samym zmniejsza pojawianie się zmian zapalnych. Terapia doustna wpływa na zmniejszenie aktywności cytokin prozapalnych między innymi wydzielanie IL-1α, których działanie powoduje powstawanie stanu zapalnego.
• Szczepy probiotyczne Bifidobacterium longum i Lactobacillus paracasei łagodzą zapalenie skóry wywołane substancją P – neuropeptydem odpowiedzialnym za reakcję zapalną, która uznawana jest za mediatora infekcji i nadmiernego wydzielania sebum. Oprócz działania przeciwzapalnego, probiotyki wykazują działanie wspomagające ochronę organizmu poprzez stymulację i produkcję ceramidów w skórze, których zadaniem jest wzmocnienie bariery ochronnej przed wniknięciem drobnoustrojów.

Atopowe zapalenie skóry

• Na powstanie atopowego zapalenia skóry może mieć wpływ zmniejszona różnorodność bakterii i zwiększona ilość S. aureus (gronkowiec złocisty). Podawane bakterie probiotyczne mogą wpłynąć na różnorodność bakterii w jelitach.

Łuszczyca

• Wiąże się ze zwiększoną liczbą gronkowców i paciorkowców w jelitach. Dbanie o prawidłowy mikrobiom wpływa na mniejszą liczbę szkodliwych bakterii.

Wolne gojenie się ran

• Może być powodowane zwiększoną liczbą szczepów S. aureus. Lactobacillus i produkty fermentowane mogą być korzystne.  

3. Probiotyki w przypadku problemów trawiennych

Na zdjęciu znajduje się paciorkowiec kałowy, naturalnie zasiedlający przewód pokarmowy. Może spowodować zapalenie dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, opon mózgowych i nowotwór jelita grubego; bakterie probiotczne zapobiegają jego nadmiernej inwazji. 

Probiotyki, zawierające mikroorganizmy podobne do korzystnych bakterii naturalnie występujących w ludzkich jelitach, są szeroko badane w kontekście różnych chorób przewodu pokarmowego. Ich skuteczność może być specyficzna dla gatunku, dawki oraz choroby, a czas trwania terapii zależy od wskazań klinicznych. Oto kilka kluczowych wniosków z badań:

• Redukcja ryzyka biegunki związanej z antybiotykami - stosowanie probiotyków zmniejsza ryzyko biegunki po antybiotykoterapii zarówno u dzieci, jak i dorosłych.
• Zwiększenie współczynnika remisji w zapaleniu jelita grubego - probiotyki zwiększają wskaźnik remisji u dorosłych pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.
• Poprawa objawów zespołu jelita drażliwego - stosowanie probiotyków przynosi poprawę bólu brzucha i ogólnych objawów u dzieci i dorosłych z zespołem jelita drażliwego.
• Martwicze zapalenie jelit - probiotyki zmniejszają ryzyko wystąpienia martwiczego zapalenia jelit oraz śmiertelności u wcześniaków.
• Istnieją również dowody na to, że probiotyki nie są skuteczne w przypadku ostrego zapalenia trzustki oraz choroby Crohna.

4. Probiotyki dla wzmocnienia odporności

Regularne stosowanie probiotyków może wzmacniać układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne w okresach zwiększonej podatności na choroby, np. w sezonie grypowym. Probiotyki mogą znacząco wzmacniać odporność poprzez różne mechanizmy działania, co potwierdzają liczne badania:

• Modulacja odpowiedzi zapalnej - badanie z 2020 roku wykazało, że białko efektorowe Lactobacillus rhamnosus GG (HM0539) hamuje odpowiedź zapalną poprzez osie TLR4/MyD88/NF-κB.
• Wpływ na makrofagi i komórki epitelialne jelit - probiotyki takie jak Bacillus coagulans GanedenBC30 wykazały w badaniach in vitro zdolność do modulacji dojrzewania komórek prezentujących antygen, co jest istotne dla odpowiedzi immunologicznej.
• Regulacja homeostazy limfocytów treg w jelicie - metabolity mikrobiologiczne, takie jak krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, odgrywają rolę w regulacji homeostazy limfocytów Treg w jelicie, co ma wpływ na układ odpornościowy.
• Zmniejszenie procesów zapalnych - badanie wykazało, że Lactobacillus rhamnosus i Lactobacillus casei mogą hamować rozwój biofilmu Candida, co sugeruje potencjał probiotyków w zapobieganiu infekcjom i zmniejszaniu procesów zapalnych.
• Wpływ na metabolizm i odporność na zakażenia - postbiotyki produkowane przez Lactobacillus rhamnosus GG wykazały korzystny wpływ na funkcję bariery jelitowej oraz odporność na zakażenia, takie jak E. coli O157: H7 w modelach mysich.
• Aktywność antybakteryjna i antybiofilmowa - preparaty probiotyczne wykazały aktywność antybakteryjną i antybiofilmową przeciwko wielolekoopornym szczepom E. coli, co potwierdza ich potencjał w wspieraniu odporności.

5. Probiotyki na poprawę samopoczucia

W jaki sposób jelita są związane z samopoczuciem?

• Harvard Medical School tłumaczy, że mózg ma bezpośredni wpływ na żołądek i jelita. Przykładowo sama myśl o jedzeniu może uwolnić soki trawienne zanim do przewodu pokarmowego dotrze jedzenie.
• Oś mózg-jelita, jak wyjaśnia Marilia Carabotti, polega na komunikacji pomiędzy centralnym i jelitowym układem nerwowym. Dzięki temu emocjonalne i poznawcze ośrodki mózgu łączą się z obwodowymi funkcjami jelit. Co ciekawe, to połączenie działa w obie strony! Sygnały z mikroflory jelitowej przekazywane są do mózgu i odwrotnie - sygnały z mózgu trafiają do mikroflory jelitowej. Dzieje się to za pomocą połączeń nerwowych, hormonalnych, immunologicznych. Ta dwukierunkowa sieć komunikacyjna obejmuje ośrodkowy układ nerwowy (OUN), autonomiczny układ nerwowy (AUN), jelitowy układ nerwowy (ENS) i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA).
• Hopkins Medicine zauważa, że ENS to dwie cienkie warstwy ponad 100 milionów komórek nerwowych wyściełających przewód pokarmowy od przełyku do odbytnicy. I właśnie za sprawą tego jelitowego układu nerwowego jelita nazywane są drugim mózgiem człowieka.

W jaki sposób probiotyki mogą poprawić samopoczucie?

• Absorpcja składników odżywczych i eliminacja toksyn - probiotyki pomagają w utrzymaniu zdrowej równowagi mikroflory jelitowej. Zdrowe jelita są kluczowe dla odpowiedniej absorpcji składników odżywczych i eliminacji toksyn, co bezpośrednio przekłada się na lepsze samopoczucie.
• Łagodzenie objawów chorób jelit - probiotyki mogą pomagać w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS) czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, co bezpośrednio wpływa na poprawę komfortu życia.
• Łagodzenie depresji i lęku - badania wskazują na istnienie tzw. osi mózg-jelito. Probiotyki mogą wpływać na tę oś, poprawiając nastrój i potencjalnie pomagając w łagodzeniu objawów depresji i lęku.

Jak brać probiotyki?

Na obrazku wyżej znajdują się bakterie probiotyczne Lactobacillus Bacteria - jednen z najpopularniejszych szczepów bakterii probiotycznych. 

• Różne szczepy probiotyków mają różne zastosowania. Niektóre mogą być pomocne w przypadku problemów trawiennych, inne mogą wspierać układ odpornościowy. Upewnij się, że wybierasz probiotyk odpowiedni dla Twoich potrzeb. Niżej znajdziesz informacje, jaki probiotyk wybrać. 
• Przestrzegaj zaleceń producenta dotyczących dawkowania. Nadmierne spożycie probiotyków niekoniecznie jest skuteczniejsze i czasami może prowadzić do efektów ubocznych.
• Niektóre probiotyki wymagają przechowywania w lodówce, aby zachować swoją skuteczność. Sprawdź instrukcje dotyczące przechowywania na opakowaniu produktu.
• Regularne przyjmowanie probiotyków jest ważne dla osiągnięcia optymalnych korzyści. Niektóre efekty mogą być widoczne dopiero po kilku tygodniach stosowania.
• Probiotyki mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, dlatego przed rozpoczęciem stosowania skonsultuj się z lekarzem, szczególnie jeśli przyjmujesz inne leki.

Z czym nie łączyć probiotyku?

Oto kilka konkretnych wskazówek dotyczących tego, czego należy unikać podczas przyjmowania probiotyków.

• Leki, z którymi probiotyki mogą wchodzić w interakcję: 

- leki obniżające kwasowość żołądka - leki takie jak inhibitory pompy protonowej (IPP) lub antagoniści receptora H2, które zmniejszają produkcję kwasu żołądkowego, mogą wpływać na środowisko, w którym probiotyki muszą przetrwać, aby dotrzeć do jelit. Zmniejszona kwasowość może teoretycznie ułatwić przetrwanie niektórych szczepów probiotyków. 

- leki immunosupresyjne - osoby przyjmujące leki immunosupresyjne powinny zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu probiotyków, ponieważ wprowadzenie żywych bakterii do organizmu może stanowić ryzyko, zwłaszcza przy osłabionym układzie odpornościowym.

- środki przeczyszczające - regularne stosowanie środków przeczyszczających może wpływać na czas przejścia treści jelitowej, co z kolei może wpłynąć na czas, jaki probiotyki spędzają w przewodzie pokarmowym i ich możliwość kolonizacji.

- chemioterapia - leczenie chemioterapeutyczne często wpływa na mikroflorę jelitową i może zwiększać podatność na infekcje. Stosowanie probiotyków w trakcie chemioterapii powinno być dokładnie skonsultowane z lekarzem.

- hormonalna terapia zastępcza i środki antykoncepcyjne - chociaż nie ma jednoznacznych dowodów na interakcje między probiotykami a hormonami, zmiany w mikrobiomie jelitowym mogą potencjalnie wpływać na metabolizm i skuteczność niektórych leków hormonalnych.

- warfaryna i inne leki przeciwzakrzepowe - probiotyki mogą wpływać na metabolizm witaminy K, co jest istotne przy stosowaniu warfaryny, leku przeciwzakrzepowego, który jest wrażliwy na zmiany w poziomie witaminy K.

• Gorące napoje i jedzenie - wysoka temperatura może niszczyć żywe kultury bakterii w probiotykach. Unikaj przyjmowania probiotyków z gorącą herbatą, kawą lub innymi gorącymi napojami i potrawami.
• Alkohol - ma właściwości antybakteryjne i może negatywnie wpływać na skuteczność probiotyków. Ponadto, nadmierne spożycie alkoholu może zaburzać równowagę mikroflory jelitowej.
• Niektóre suplementy - suplementy zawierające wysokie dawki cynku lub miedzi mogą zaburzać równowagę bakteryjną w jelitach.
• Kofeina - napoje takie jak kawa i niektóre rodzaje herbaty mogą zwiększać kwasowość żołądka, co może utrudniać przetrwanie probiotyków.
• Pokarmy i napoje zawierające duże ilości cukru - nadmiar cukru w diecie może zakłócać równowagę mikrobioty jelitowej, stymulując wzrost niepożądanych bakterii i drożdży.

Po jakim czasie działa probiotyk?

Czas, w jakim probiotyk zaczyna działać, może się różnić w zależności od kilku czynników, w tym od rodzaju przyjmowanego szczepu bakterii, stanu zdrowia osoby przyjmującej probiotyk, a także od specyfiki problemu zdrowotnego. 

• Niektóre efekty, takie jak poprawa trawienia, mogą być zauważalne prawie od razu po przyjęciu probiotyku, zwłaszcza jeśli osoba cierpi na lekkie dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
• W przypadku stosowania probiotyków do leczenia konkretnych problemów, takich jak biegunka poantybiotykowa, efekty mogą być zauważalne w ciągu kilku dni.
• Dla bardziej ogólnych korzyści zdrowotnych, takich jak wsparcie układu odpornościowego czy poprawa ogólnej funkcji jelit, probiotyki mogą wymagać regularnego stosowania przez kilka tygodni, a nawet miesięcy, zanim będą widoczne znaczące zmiany.
• Trwałe zmiany w mikrobiomie jelitowym mogą wymagać czasu i regularnego przyjmowania probiotyków. Mikrobiom jelitowy jest skomplikowanym systemem, a jego modyfikacja może trwać.
• W przypadku osób z przewlekłymi schorzeniami lub szczególnymi problemami zdrowotnymi, efekty przyjmowania probiotyków mogą być bardziej subtelne lub wymagać dłuższego czasu.

Czas potrzebny na zauważenie efektów może się różnić w zależności od flory bakteryjnej zasiedlającej jelita. U każdego jest inna, dlatego niektóre osoby mogą odczuwać pozytywne efekty stosunkowo szybko, podczas gdy inne mogą potrzebować więcej czasu.

Kiedy brać probiotyki? 

Kiedy brać probiotyk przy antybiotyku?

Zaleca się rozpoczęcie stosowania probiotyków w trakcie kuracji antybiotykowej i kontynuację przez kilka tygodni po zakończeniu leczenia antybiotykami.

Kiedy stosować priobiotyk - przed czy po antybiotyku

• Zazwyczaj zaleca się przyjmowanie probiotyków co najmniej 2 godziny przed lub po antybiotyku. Ma to na celu uniknięcie bezpośredniej interakcji między antybiotykiem a probiotykiem. 
• Antybiotyki działają poprzez eliminowanie bakterii powodujących infekcje, ale mogą również zabijać dobre bakterie w przewodzie pokarmowym. Probiotyki mają za zadanie uzupełnienie tych dobrych bakterii. Jeśli probiotyk zostanie przyjęty zbyt blisko czasu przyjęcia antybiotyku, może zostać zniszczony przez ten antybiotyk, co zmniejszy jego efektywność.
• Źródła podają, że to, czy probiotyk zostanie podany przed czy po probiotyku nie wpływa istotnie na ich skuteczność. 
• Wybór odpowiedniego probiotyku jest również kluczowy. Różne szczepy probiotyków mogą mieć różne właściwości i być bardziej lub mniej odporne na działanie antybiotyków. Konsultacja z lekarzem lub farmaceutą może pomóc w wyborze najbardziej odpowiedniego probiotyku.

Kiedy używać probiotyk - ogólne zasady i dyskusja 

• Niektóre zalecenia sugerują przyjmowanie probiotyków rano, zwłaszcza na pusty żołądek. Pora ta jest zalecana, ponieważ niższy poziom kwasu żołądkowego o poranku może zwiększyć szanse przeżycia i skuteczności probiotyków w drodze do jelit.
• Inne źródła podają, że przyjmowanie probiotyków wieczorem, szczególnie przed snem, może być korzystne. W nocy, gdy aktywność przewodu pokarmowego zwalnia, probiotyki mogą mieć więcej czasu na osiedlenie się w jelitach i skolonizowanie ich. Dlatego, jeśli probiotyk jest przyjmowany raz dziennie, wieczorna dawka może być rozważana jako optymalna.
• Pan Tabletka sugeruje, przychyla się do opinii, że probiotyk najlepiej brać na noc, po kolacji – ponieważ w noc spada perystaltyka jelit i bakterie będą miały więcej czasu na zasiedlenie i popracowanie w jelitach.
• Inne źródła podają, że posiłek może również działać jako ochrona dla probiotyków, zmniejszając negatywne działanie kwasu żołądkowego. Jedzenie probiotyków z niewielką ilością tłuszczu może dodatkowo zwiększać skuteczność probiotyków.

Kiedy brać probiotyki, skoro jest tyle rozbieżnych opinii? Optymalna pora zależy od tego, jak zabezpieczone są bakterie (w kapsułce, w oleju, w podwójnej kapsułce) i czy są oporne na kwas żołądkowy (to zależy od konkretnego szczepu bakterii). Aby ustalić porę przyjmowania, sprawdź ulotkę produktu - producent zazwyczaj uwzględnia te czynniki. 

Kiedy brać probiotyk - co na to badania naukowe? 

Jaki probiotyk? - wybierz odpowiedni 

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów probiotyków, różniących się szczepami bakterii i ich ilością. Wybór odpowiedniego produktu powinien być uzależniony od indywidualnych potrzeb i ewentualnych problemów zdrowotnych.

Najpopularniejsze szczepy bakterii w probiotykach – które na co?

Lactobacillus acidophilus LA02

• wspomagają układ pokarmowy,
• wspierają tworzenie bariery jelitowej
• zapobiegają przyleganiu patogenów do błony śluzowej jelit, wytwarzając związki przeciwbakteryjne, konkurujące z patogenami o składniki odżywcze, obniżają pH środowiska utrudniając zasiedlenie jelit patogenom.
• utrzymują szczelność śluzówki przewodu pokarmowego.

Lactobacillus paracasei LPC00

• posiadają zdolność rozkładu laktozy, jak również produkcji wielu enzymów poprawiających absorpcję mikroskładników,
• przeciwdziałają niekorzystnym bakteriom takim jak: Helicobacter pylori, Salmonella enterica, Campylobacter jejuni, a ponadto redukują negatywne działanie grzybów Candida albicans oraz Listeria monocytogenes,
• zmniejszają ilość bakterii w jamie ustnej Streptococcus mutants,
• modulują działanie układu odpornościowego, co prowadzi do zmniejszenia intensywności stanów alergicznych.

Bifidobacterium longum BL03

• obniżają pH w świetle jelita, dzięki czemu rozwój bakterii patogennych zostaje zahamowany,
• poprawiają przyswajalność niektórych pierwiastków (m.in. żelaza, cynku, wapnia, magnezu),
• stosowane w biegunce poantybiotykowej, a także w wspieraniu leczenia zespołu jelita drażliwego, biegunki infekcyjnej czy zaparć czynnościowych.

Bifidobacterium breve BR03

• łagodzą objawy zespołu jelita drażliwego,
• łagodzą objawy nietolerancji laktozy.

Lactobacillus rhamnosus LR06

• łagodzą biegunki,
• wspierają w niskiej odporności i w nawracających infekcjach,
• wspierają organizm w walce z problemami związanymi z przewodem pokarmowym (w tym zespół jelita nadwrażliwego − IBS),
• mają właściwości przeciwzapalne,
• mogą przeciwdziałać otyłości.

Streptococcus thermophilus YO8

• usprawniają trawienie,
• wspierają pracę układu pokarmowego.

Bifidobacterium bifidum BB01

• utrzymują odpowiednie pH, w którym szkodliwe drobnoustroje nie mogą nie namnażać,
• zapobiegają rozprzestrzenianiu się szkodliwych bakterii i patogenów,
• przynoszą ulgę w problemach trawiennych: bólach brzucha, dyspepsji, biegunce i zaparciach,  
• mogą pomóc złagodzić objawy IBS.

Lactobacillus casei LC03

• wykazują właściwości wspomagające układ pokarmowy,
• wspierają ochronę przed przyleganiem patogenów do błony śluzowej jelit,
• wytwarzają związki przeciwbakteryjne.

Lactobacillus plantarum LP09

• stymulują układ trawienny,
• pomagają organizmowi produkować witaminy,
• wspierają utratę wagi,
• pomagają redukować przeciwciała odpowiedzialne za reakcje alergiczne typu natychmiastowego IgE.

• Data ważności - sprawdź datę ważności, aby upewnić się, że bakterie są nadal żywe.
• Sposób ochrony bakterii - nawet bakterie liofilizowane potrzebują dodatkowej ochrony, żeby dotrzeć do jelit nieuszkodzone przez kwasy żołądkowe. Najlepsza metoda zabezpieczenia bakterii to specjalnie opatentowaną, podwójna mikrokapsułka. 
• Certyfikaty bakterii - nowoczesne probiotyki mają certyfikaty odporności kultur bakterii na kwas żołądkowy i dokumentację wskazującą, ile z nich pozostanie w produkcie przy końcu daty ważności. 
• Liczba żywych kultur bakterii - zwróć uwagę na liczbę żywych kultur bakterii, wyrażoną w jednostkach tworzących kolonie (CFU). Sprawdź, czy liczba żywych kultur jest podawana na kapsułkę / porcję probiotyku czy na gram. 100 miliardów CFU drobnoustrojów w gramie to liczba charakteryzująca dobry, wystarczający produkt probiotyczny. 

Jak przechowywać probiotyki?

Przechowywanie probiotyków jest kluczowe dla zachowania ich skuteczności, ponieważ są to żywe kultury mikroorganizmów, które mogą być wrażliwe na różne warunki środowiskowe.

• Zawsze przestrzegaj zaleceń producenta dotyczących przechowywania, które znajdują się na etykiecie produktu. Różne probiotyki mogą mieć różne wymagania.
• Wiele probiotyków wymaga przechowywania w chłodnym miejscu, aby zachować żywotność bakterii. Chłodne warunki zapobiegają nadmiernemu rozmnażaniu się i obumieraniu kultur bakteryjnych.
• Należy unikać przechowywania probiotyków w miejscach narażonych na wysoką temperaturę, bezpośrednie światło słoneczne lub wilgoć, np. w pobliżu kuchenki, w łazience, czy na parapecie okiennym.
• Probiotyki powinny być przechowywane w szczelnie zamkniętym opakowaniu, aby zapobiec ich ekspozycji na powietrze i wilgoć, które mogą negatywnie wpłynąć na żywotność bakterii.
• Regularnie sprawdzaj datę ważności probiotyków. Przeterminowane probiotyki mogą stracić swoją skuteczność.
• Jeśli podróżujesz, a Twoje probiotyki wymagają chłodzenia, rozważ użycie chłodnej torby lub pojemnika termoizolacyjnego, aby utrzymać odpowiednią temperaturę.

Naturalne probiotyki - co to? 

Naturalne probiotyki, znane również jako żywe kultury mikroorganizmów, odgrywają kluczową rolę w zachowaniu zdrowia układu pokarmowego i ogólnego samopoczucia. Te korzystne bakterie, obecne w wielu produktach spożywczych i napojach fermentowanych, pomagają w utrzymaniu równowagi mikroflory jelitowej, co jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Należy pamiętać, że dokładne ilości CFU w produktach fermentowanych nie są zwykle mierzone lub podawane z taką precyzją, jak w przypadku suplementów probiotycznych. 

Probiotyki naturalne - gdzie je znajdziemy? 

Kefir - to napój mleczny fermentowany, który zawiera różne rodzaje bakterii probiotycznych oraz drożdże. Jest często tolerowany nawet przez osoby z nietolerancją laktozy. Kefir zawiera trzy razy więcej probiotyków niż jogurt. Zawiera około 12 żywych i aktywnych kultur bakterii oraz od 15 do 20 miliardów jednostek tworzących kolonie (CFU). 

Jogurt naturalny – jogurt bogaty w żywe kultury bakterii, takie jak Lactobacillus i Bifidobacterium, jest jednym z najpopularniejszych źródeł naturalnych probiotyków. Szukaj takich jogurtów naturalnych, które zawierają „żywe i aktywne kultury bakterii”. Jogurt zawiera od jednej do pięciu aktywnych kultur i średnio 1-6 miliardów CFU.

Kiszone warzywa - kapusta kiszona, ogórki kiszone i kapusta kimchi są doskonałym źródłem probiotyków. Fermentacja zachodzi dzięki naturalnym bakteriom mlekowym, które są korzystne dla zdrowia jelit.

Kombucha - fermentowana herbata, która staje się coraz bardziej popularna ze względu na swoje probiotyczne właściwości. Zawiera różne szczepy bakterii i drożdży. Zawiera zazwyczaj od setek tysięcy do kilku milionów CFU na szklankę.

Tempeh – to fermentowana soja, bogata w probiotyki i jednocześnie świetne źródło białka roślinnego.

Miso - japońska pasta sojowa, wykorzystywana w zupach i sosach, jest dobrym źródłem probiotyków.

W przypadku naturalnych probiotyków jakość i sposób przygotowania produktu często odgrywają ważniejszą rolę niż konkretna liczba CFU.

Ważne jest, aby zwrócić uwagę nie tylko na ilość CFU, ale również na różnorodność szczepów probiotycznych w produkcie. Różnorodność ta może mieć większe znaczenie dla zdrowia jelit niż sama liczba CFU.

Właściwości probiotyków naturalnych są podobne jak suplementów probiotycznych. Przyjmowanie naturalnych probiotyków może poprawić zdrowie przewodu pokarmowego, wzmocnić układ odpornościowy, zwiększyć wchłanianie składników odżywczych i wspierać ogólne samopoczucie.

Proste przepisy na potrawy bogate w naturalne probiotyki

Sałatka z Kapustą Kiszoną

Składniki:

• 2 szklanki kapusty kiszonej
• 1 średni ogórek, pokrojony w kostkę
• 1 czerwona papryka, pokrojona w kostkę
• 2 średnie marchewki, starte
• 1/4 cebuli, drobno posiekanej
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• Sok z 1/2 cytryny
• Świeże zioła (np. koperek, pietruszka), drobno posiekane
• Sól i pieprz do smaku

Instrukcje:

• Wymieszaj kapustę kiszoną, ogórek, paprykę, marchewkę i cebulę w dużej misce.
• Dodaj oliwę z oliwek, sok z cytryny i świeże zioła. Dokładnie wymieszaj.
• Dopraw solą i pieprzem według uznania.
• Przed podaniem pozwól sałatce przesiąknąć smakami przez około 30 minut.

Smoothie z Kefirem i Owocami

Składniki:

• 1 szklanka kefiru
• 1/2 szklanki mrożonych jagód (np. maliny, jagody, truskawki)
• 1 dojrzały banan
• 1 łyżka miodu lub syropu klonowego (opcjonalnie)
• 1/4 łyżeczki cynamonu
• Kilka liści świeżej mięty

Instrukcje:

• Umieść kefir, mrożone owoce, banana, miód/syrop klonowy i cynamon w blenderze.
• Blenduj na gładką masę.
• Przelej do szklanki i udekoruj świeżą miętą.

Smacznego! ❤

ŹRÓDŁA 

[1] https://cdhf.ca/en/how-does-your-gut-health-affect-your-skin/

[2], [3], [4]. De Pessemier B, Grine L, Debaere M, Maes A, Paetzold B, Callewaert C. Gut-Skin Axis: Current Knowledge of the Interrelationship between Microbial Dysbiosis and Skin Conditions. Microorganisms. 2021 Feb 11;9(2):353. doi: 10.3390/microorganisms9020353. PMID: 33670115; PMCID: PMC7916842.

Liu Y, Wang J, Wu C. Modulation of Gut Microbiota and Immune System by Probiotics, Pre-biotics, and Post-biotics. Front Nutr. 2022 Jan 3;8:634897. doi: 10.3389/fnut.2021.634897. PMID: 35047537; PMCID: PMC8761849.

Probiotics for Gastrointestinal Conditions: A Summary of the Evidence, THAD WILKINS, MD, MBA, AND JACQUELINE SEQUOIA, MD, MPH, Am Fam Physician. 2017;96(3):170-178.