Retinol – co to takiego?

Co to jest retinol? To jedna z pochodnych witaminy A zaliczana do grupy retinoidów. Organiczny związek chemiczny może mieć pochodzenie roślinne, zwierzęce albo syntetyczne. Naturalne występuje także w ludzkim organizmie, choć z wiekiem jego stężenie maleje. Retinol uczestniczy we wzroście i podziale komórek, także skóry, przez co stanowi jeden z najcenniejszych składników kosmetycznych.

Retinol – właściwości

Stosując retinol na twarz, możesz wpłynąć na zmiany w strukturze skóry. Retinol rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego bez trudu przenika przez barierę lipidową do głębokich struktur skóry. Przekształca się tam w kwas retinowy, który:

• ogranicza nadmierną keratynizację naskórka,
• usuwa martwy naskórek i uszkodzone włókna kolagenowe,
• stymuluje odnowę komórkową skóry, w tym syntezę kolagenu i elastyny,
• neutralizuje szkodliwy wpływ wolnych rodników,
• zmniejsza ujścia gruczołów łojowych,
• przeciwdziała stanom zapalnym skóry,
• przyczynia się do prawidłowego rozkładu melaniny w skórze.

Retinol – jak działa?

Właściwości retinolu przekładają się na konkretne działanie w skórze, przede wszystkim:

• wygładzające, ujędrniające i uelastyczniające,
• zmniejszające i odblokowujące pory,
• rozjaśniające przebarwienia,
• zmniejszające widoczność blizn potrądzikowych,
• ograniczające nadmierne wydzielanie sebum,
• przeciwdziałające zaskórnikom i wypryskom na skórze.

Retinol – zastosowanie

W przypadku składnika aktywnego takiego jak retinol działanie jest na tyle szerokie, że może on wpisywać się w potrzeby każdego rodzaju skóry.

Do domowej pielęgnacji retinole najczęściej wybierają jednak osoby z cerą dojrzałą lub trądzikową. Retinol stanowi również częsty składnik leków do stosowania zewnętrznego w kuracjach dermatologicznych. Wykorzystuje się go do zabiegów w gabinetach medycyny estetycznej.

Krótka historia odkrycia Retinolu

• W XIX wieku naukowcy zauważyli, że dieta biednych ludzi, którzy żyli głównie na diecie ubogiej w produkty pochodzenia zwierzęcego, prowadziła do różnych problemów zdrowotnych, w tym do zaburzeń wzroku. W 1913 roku Elmer McCollum i Marguerite Davis, amerykańscy biochemicy, jako pierwsi zidentyfikowali substancję w tłuszczach zwierzęcych, która była niezbędna dla wzrostu królików. Nazwali tę substancję "faktorem A", który później został zidentyfikowany jako witamina A.
• W 1920 roku badacze zidentyfikowali, że witamina A występuje w dwóch głównych formach: witamina A1 (retinol) i witamina A2 (dehydroretinol). Retinol został po raz pierwszy otrzymany z wątroby zwierząt, a jego struktura chemiczna została zidentyfikowana.
• W latach 80. XX wieku retinol zaczął być szeroko stosowany w kosmetykach ze względu na swoje właściwości przeciwstarzeniowe i zdolność do poprawy wyglądu skóry. Rozpoczęto badania nad jego skutecznością w redukcji zmarszczek, poprawie tekstury skóry oraz w leczeniu trądziku.

Retinol – na co pomaga?

Stosowanie retinolu jest warte rozważenia w przypadku cery skłonnej do niedoskonałości. Na co działa retinol? Przede wszystkim na trądzik, przebarwienia, blizny, zmarszczki, rozszerzone pory i na nadmierne przetłuszczanie się skóry. Retinole można wprowadzić także w ramach profilaktyki przeciwstarzeniowej skóry, już od 25-30. roku życia.

Czy wiesz, że....

Kiedy naukowcy użyli retinolu na hodowlach skóry ludzkiej nawet w bardzo małych ilościach (0,04%), zauważyli, że skóra zaczęła produkować więcej specyficznych białek. Te białka to tropoelastyna i fibrilina-1. Specjalne barwienie laboratoryjne Luna potwierdziło zwiększenie sieci włókien elastynowych na hodowlach skóry z aplikowanym retinolem. Te dane dowodzą, że retinol wykazuje swoje właściwości przeciwdziałające starzeniu się nie tylko poprzez poprawę proliferacji naskórka i zwiększenie produkcji kolagenu, ale także poprzez zwiększenie produkcji elastyny i organizacji sieci elastynowej.

Ilość badań naukowych z retinolem jest ogromna, z uwagi na długą historię jego stosowania w dermatologii i kosmetologii. Retinol jest jednym z najbardziej przebadanych składników kosmetycznych, a badania nad jego skutecznością i bezpieczeństwem trwają od dziesięcioleci.

Tysiące publikacji i badań naukowych poświęcono temu składnikowi. Badania te obejmują różne aspekty retinolu, takie jak jego wpływ na zmarszczki, teksturę skóry, koloryt, trądzik i wiele innych.

Retinol w kosmetykach - jakie rodzaje? 

Retinol, znany również jako witamina A1, jest często stosowany w kosmetykach ze względu na swoje właściwości pielęgnacyjne skóry. Oto niektóre formy retinolu, które mogą być używane w kosmetykach:

1. Retinol - jest to forma czystego retinolu, która jest powszechnie stosowana w produktach do pielęgnacji skóry.

2. Retinyl Palmitate - jest to forma estrowa retinolu, w której retinol jest połączony z kwasem palmitynowym. Jest łagodniejsza dla skóry i często stosowana w produktach dla osób o wrażliwej skórze.

3. Retinaldehyde (Retinal) - to bardziej zaawansowana forma retinolu, która jest bliżej aktywnej formy witaminy A w organizmie. Jest skuteczniejsza niż retinol, ale może być bardziej drażniąca dla skóry.

4. Retinyl Acetate - jest to inna forma estrowa retinolu, w której retinol jest połączony z kwasem octowym. Jest mniej skuteczna niż retinol, ale może być mniej drażniąca dla skóry.

5. Retinyl Retinoate - jest to hybrydowa forma retinolu, która zawiera zarówno retinol, jak i retinoid, co czyni ją skuteczną i łagodną dla skóry.

Czy Bakuhiol to retinol? 

Bakuhiol to składnik roślinny, który jest czasem porównywany do retinolu ze względu na swoje właściwości przeciwstarzeniowe dla skóry. Bakuhiol nie jest retinolem ani retinoidem. Jest to związek organiczny znaleziony w roślinie Psoralea corylifolia, która jest popularna w medycynie chińskiej.

Bakuhiol został zbadany ze względu na swoje potencjalne korzyści dla skóry, takie jak redukcja zmarszczek, poprawa elastyczności skóry i działanie przeciwzapalne. Jego mechanizm działania różni się od retinoidów. Retinoidy, takie jak retinol, działają poprzez aktywację receptorów retinoidowych w skórze, podczas gdy bakuhiol działa głównie poprzez modulację różnych szlaków sygnałowych.

W związku z tym, choć bakuhiol może wykazywać pewne podobieństwa w działaniu do retinoidów, nie jest on klasyfikowany jako retinol ani nie działa dokładnie w taki sam sposób. 

Retinol – efekty uboczne

U osób wybierających retinol stosowanie może wiązać się z tzw. procesem retynizacji skóry. Cera staje się bardziej reaktywna, podatna na podrażnienia. Możesz zaobserwować jej nadmierną suchość, zaczerwienienie i łuszczenie się. W takim przypadku trzeba zmienić stężenie retinolu na niższe lub zmniejszyć częstotliwość jego stosowania. Początkowo aplikacja retinolu na skórę może wiązać się także z większym nasileniem niedoskonałości. Tzw. wysyp to normalne zjawisko – skóra oczyszcza się i trzeba to przeczekać.

Jak stosować retinol?

Retinole do domowej pielęgnacji występują w stężeniach od 0,1 do 2%. Zawierają je m.in. sera, kremy, toniki i peelingi. Ze względu na różnice w formulacjach poszczególnych kosmetyków kluczowe znaczenie ma przestrzeganie zaleceń stosowania podawanych przez producenta.

Istnieją jednak także 4 podstawowe zasady, jak stosować retinol.

1. Stopniowe budowanie tolerancji skóry – zacznij od wyboru produktu o niskim stężeniu (0,1-0,5%). Początkowo stosuj retinol co 3-4 dni. Obserwuj skórę i stopniowo zwiększaj częstotliwość aplikacji.

2. Dbanie o barierę hydro-lipidową – aby skóra dobrze tolerowała retinol, wymaga wzmożonej pielęgnacji. Stosuj łagodne kremy ze składnikami o działaniu nawilżającym, regenerującym i okluzyjnym. Mogą zawierać m.in. ceramidy, ekstrakt z wąkroty azjatyckiej, skwalan, kwas hialuronowy albo trehalozę.

3. Wykluczenie innych składników aktywnych – w trakcie stosowania retinolu zaleca się maksymalne uproszczenie pielęgnacji cery. Nie należy używać przede wszystkim kwasów AHA i BHA ani witaminy C. Na etapie budowania retynizacji odradzamy także stosowanie niacynamidu.

4. Ochrona przeciwsłoneczna – podobnie jak kwas retinol uwrażliwia skórę na promieniowanie UV, dlatego kluczowe znaczenie ma sumienne aplikowanie kremu z filtrem SPF 50+. Pamiętaj o reaplikacji kremu co 2-3 godziny, jeśli spędzasz czas na świeżym powietrzu. Nie opalaj skóry poddanej działaniu retinolu.

Kiedy stosować retinol?

Ze względu na wrażliwość skóry na słońce stosowanie retinolu najlepiej rozpocząć w okresie jesienno-zimowym, gdy dzień jest krótszy i występuje większe zachmurzenie. Z tego samego powodu retinol stosujemy wyłącznie na noc, w ramach wieczornej pielęgnacji twarzy.

Przeciwwskazania do stosowania retinolu

• ciąża i karmienie piersią,
• nadwrażliwość skóry na retinol,
• doustne przyjmowanie retinoidów,
• skóra po zabiegach gabinetowych.

Jak nakładać retinol? Instrukcja krok po kroku

1. Delikatne oczyść skórę. Możesz zastosować dwuetapowe oczyszczanie twarzy olejkiem i pianką myjącą. Wybierz kosmetyki bazujące na łagodnych substancjach powierzchniowo czynnych.
2. Dokładnie osusz skórę. Po wytarciu twarzy ręcznikiem odczekaj jeszcze 5-10 minut, aż cera będzie całkowicie sucha.
3. Zaaplikuj niewielką ilość kosmetyku z retinolem (w przypadku serum na całą twarz powinna wystarczyć kropla o wielkości ziarenka groszku). Jeśli masz cerę wrażliwą, opcjonalnie pod retinol możesz nałożyć cienką warstwę kremu.
4. Po upływie ok. 40 minut od aplikacji retinolu na skórę nałóż krem regenerujący, np. typu CICA.

Retinol na twarz – efekty

Skóra po retinolu ulega wygładzeniu, staje się grubsza i bardziej elastyczna. Zyskuje równomierny koloryt i nie wyświeca się. Na cerze poddanej działaniu retinoidów rzadziej pojawiają się również niedoskonałości, w tym zaskórniki i wypryski. Wolniej powstają także zmarszczki związane z wiekiem, dlatego skóra wygląda zdrowiej i młodziej.

Retinol – po jakim czasie efekty?

U osób dopiero zaczynających stosować retinol efekty wymagają cierpliwości. Wyraźne rezultaty korzystania z tego składnika aktywnego zaobserwujesz po ok. 12 tygodniach. Nie zniechęcaj się tym, że początkowo skóra wygląda gorzej. Twoja cera przyzwyczai się do działania retinolu, a dla uzyskania dobrych efektów ważna jest konsekwencja i systematyczność kolejnych aplikacji.

Retinol w domowej pielęgnacji – podsumowanie

Retinol to jeden ze składników aktywnych w kosmetykach, które gwarantują najlepsze efekty stosowania. Właściwości retinolu szczególnie docenią osoby z cerą tłustą, trądzikową i dojrzałą. Podczas stosowania retinolu ważne jest stopniowe budowanie tolerancji skóry. Zadbaj o wzmocnienie bariery hydro-lipidowej i ochronę przeciwsłoneczną, by cieszyć się piękną cerą po retinolu.